درباره سنگ تورمالین و مشخصات آن چه می‌دانید؟ فواید سنگ تورمالین چیست؟ چگونه میتوان این سنگ را شارژ کرد؟ چگونه سنگ تورمالین اصل را تشخیص دهیم؟ تورمالین سنگی با بلورهای شش وجهی و سختی 7 تا 7.5 است که در انواع رنگهای مختلف کشف میگردد. همین تنوع رنگ باعث شده که در گذشته آن را با سنگهای مختلفی آن را اشتباه بگیرند. از خواص سنگ تورمالین در امور متافیزیک و چاکرا درمانی استفاده می شود. آنچه در ادامه می آموزیم: پیشینه سنگ تورمالین چیست و این گوهر دارای چه ویژگی هایی می باشد؟ معادن این سنگ در ایران و جهان در کجا قرار دارند؟ انواع این گوهرسنگ چیست؟ ارزش گذاری و قیمت سنگ تورمالین چگونه تعیین می شود؟ روش تشخیص تورمالین طبیعی و اصل از بدل چگونه است؟ خواص این کانی چیست؟ پس تا آخر این مقاله همراه آپ جواهر باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.
محتویات
پیشینه سنگ تورمالین
پیشینه تورمالین
تورمالین برای اولین بار در سال 1554 در برزیل کشف شد.نام این گوهرسنگ از قوم سینهالی سریلانکا Tourmali به معنی “جواهری با رنگهای میکس و مولتی کالر متنوع ” بر گرفته شده است.لذا هنگامی که هلندی ها این سنگ را از سریلانکا با خود به قاره اروپا آوردند ، آن را تورمالین نامیدند. تورمالین برای اولین بار در سال 1554 در برزیل و توسط Francisco Spinoza’s اروپایی که به آنجا برای بررسی زمردهای سبز برزیل اعزام شده بود کشف گردید. به دلیل سختی خوب و چند رنگی در آن، این گوهرسنگ از جمله بهترین گوهرها از برای حجم تراشی است. چینی ها برای مدت های طولانی روی این سنگ کاروینگ انجام می دادند. نمونه های موجود در موزه نیز گواه بر پایداری این سنگ است. آنها لیوان هایی با جزئیات پیچیده و ظریفی با سنگ تورمالین درست می کردند. از سال 1860 به بعد اغلب رنگهای صورتی آن را از سن دیگو کالیفرنیا با کشتی به چین می بردند زیرا همسر امپراتور چین بسیار به این رنگ های این گوهر سنگ جذاب علاقه نشان می داد.
در زمانی تصور می‌کردند که سنگ تورمالین قرمز و صورتی در واقع همان سنگ یاقوت سرخ هستند!!اما خوشبختانه امروزه به لطف بسیاری از دانشمندان و سنگ‌شناسان، ترکیبات شیمیایی و ساختار کریستالی این سنگ به درستی شناخته شده و تمایزهای آن با سایر انواع سنگهای قیمتی دیگر مشخص است.
مشخصات سنگ تورمالین از نظر کانی شناسی چیست؟
تورمالین (Tourmaline) گوهر سنگی با سختی 7 الی 7.5 در مقیاس موس است و رنگ خاکه اش سفید می باشد.تورمالین در واقع به گروه بزرگی از مواد معدنی سیلیکات بور گفته می‌شود که دارای ساختار بلوری خاصی هستند. رنگ درون این بلورها و همچنین ترکیبات تشکیل‌دهنده آنها طیف بسیار بزرگی را تشکیل می‌دهند که موجب شده است سنگ تورمالین در انواع ترکیبات رنگی بیش از هر ماده معدنی دیگری در طبیعت یافت شود. نکته جالب درباره این سنگ آن است که این سنگ به عنوان سنگ متولدین ماه اکتبر شناخته می‌شود. این سنگ به دلیل محبوبیت زیادی که در سرتاسر جهان دارد در بسیاری از فروشگاه‌ها و مغازه‌های طلا و جواهرفروشی یافت می‌شود. نمونه‌هایی از این سنگ با رنگهای جذاب و فرم‌های کریستالی ممکن است تا هزاران دلار نیز در بازار به فروش رسند.بلور تورمالین شفاف تا اوپک می باشد و شکستگی در آن شیشه ای یا غیر یکسان است. جلای آن شیشه ای است.
یکی از مهم‌ترین مشخصات سنگ تورمالین وزن مخصوص آن است که چیزی در حدود 3.11 تا 3.01 است.
ترمالین دارای پدیده فلورانس ضعیف بی رنگ، سبز مایل به آبی، زرد، قرمز ضعیف، قرمز – بنفش، صورتی، قهوه ای، سبز و آبی می باشد. تورمالین ترکیبی از کانی های مرتبط به هم را دربر دارد و بر اساس یون های مثبت موجود در آن تغییرات گوناگونی را دارا می باشد. از نظر شیمیایی ترکیبی از سیلیکات پیچیده بور، آلمینوم، منیزیوم و آهن است و می تواند شامل الائیت، لیدیکواتیت (Liddicoatite)، دراویت و غیره باشد که شناسایی جز به جز آنها در آزمایشگاه امکان پذیر نمی باشدو به همین دلیل همه آنها را به طور کلی ” تورمالین ” اعلام میکنند.
سیستم کریستالی این گوهرسنگ متشکل از تریگونال از منشورهای شش وجهی یا سه گوشه است. ترمالین خاصیت پیزوالکتریکی و همیمورفیک دارا می باشد.همچنین کریستال آن دارای لایه های پایانی متفاوتی هستند .
به عنوان مثال تورمالین البایت یا همان تورمالین دارای لیتیوم(Elbaite)
انواع گوهر سنگ تورمالین
در علم گوهر شناسی تورمالین برحسب اختلاف در میزان و ترکیب مواد شیمیایی به نوع های متفاوتی دسته بندی شده اند مانند نوع البایت (Elbite) لیتیوم دار،روبیلایت،ایندیکولیت ،کروم تورمالین سبز ، بورگریت (Buergerite) که در آن آهن کاتیون اصلی است، شورل (Schorl) نوع آهن دار یا همان تورمالین سیاه، دراویت (Dravite) که کاتیون اصلی آن منیزیم بوده، یوویت (Uvite) و تسیلایزیت (Tsilaisite) نوع منگنز دار می باشد. بر حسب رنگ این کانی اسامی متفاوتی از آن وجود دارد که البته در بازار فقط نام رنگ آنها مانند تورمالین مشکی ،صورتی ،آبی ذکر می شود که در ادامه آنها را بررسی می کنیم:
1. تورمالین هندوانه ایی یا واتر ملون water melon
تورمالینی که بلورش دارای رنگ واحد باشد کمیاب است ، اکثر کریستال های ترمالین دارای چندین زمینه و نواحی رنگی به صورت مقطعی یا طولی هستند. به عنوان مثال بلورهایی در برزیل,آفریقا وجود دارند که هسته مرکزی داخلی بلور آنها رنگ قرمز، سفید و سبز دارد که به تورمالین واترملون یا همان هندوانه ایی مشهور هستند
2. تورمالین سیاه : شورل (Schorl)
تورمالین شورل به نوع ترمالین سیاه رنگ و مات (اوپک) گفته می شود که در جواهر سازی نیز کاربرد فراوانی دارد از این نوع تورمالین در ایران نیز یافت می شود.
3. تورمالین وردلیت (Verdelite)
این تورمالین به رنگ تورمالین سبز گفته می شود و در زبان یونانی نیز به معنی “سبز لجنی” است. عنصر رنگ دهنده و ضروری آن عنصر کروم است.این نکته حائز اهمیت است که نوع مرغوب وردلیت به رنگ سبز زمردی می باشد.
4.تورمالین ایندیکولیت ( Indicolite)
این نوع تورمالین به رنگ آبی است. بهترین نمونه های یافت شده تورمالین ایندیکولیت مربوط به معدن کشور افغانستان می باشد.
5.دراویت (Dravite)
این نوع تورمالین به رنگ قهوه ایی مایل به زرد یا قهوه ایی – سبز یافت می شود.
6.روبیلایت (Rubellite)
تورمالین روبلیت در رنگهای قرمز مایل به صورتی یا مایل به بنفش یافت می شود. این نمونه دارای ناخالصی هایی از نوع لیکویید در نمونه های با کیفیت دارد که مانند یاقوت در درون بلورش نمایان میگردد.
7.ترمالین آکروئیت (Achroite)
تورمالین آکروئیت نوع بی رنگ و کمیابی از خانواده تورمالین است و معنای لغوی آن در زبان یونانی “بی رنگ” می باشد.
8.سنگ تورمالین سبز یا کروم تورمالین
عامل رنگ سبز تورمالین می تواند عنصر کروم یا وانادیوم باشد. بیشترین تورمالین های کروم دار سبز در معادن قاره آفریقا و تانزانیا قرار دارند. .از دیگر معادن تورمالین سبز زمردی برزیل و برمه می باشد.همچنین رنگ سبز تیره این کانی بیشتر در نامبیا یافت می شود.راف تورمالین سبز درشت بسیار کمیاب است به همین دلیل تورمالین های سبز درشت دارای ارزش زیادی هستند.
9.تورمالین سیبریت (Siberite)
این نوع تورمالین نیز همانطور که از نامش پیداست در کوهستان های اورال روسیه یافت می شود و طیف رنگش از صورتی تا بنفش مایل به آبی می باشد.
10.تورمالین صورتی
11.تورمالین سرخ
تورمالین قرمز در معادن برزیل ،افریقا و افغانستان یافت می شود . رنگ قرمز تورمالین کمیاب می باشد چنانچه این ویژگی این رنگ باعث میگردد به میزان شفافیتش بلورش اهمیت چندانی داده نشود.تورمالین سرخ در طبیعت و به صورت طبیعی بسیار کمیاب می باشد به همین علت اکثر تورمالین های قرمز بازار توسط پرتو دهی به این رنگ درامدند.
12.تورمالین پارائیبا
در اواخر دهه 1980 تورمالین هایی با رنگ آبی تا سبز از معدن Paraiba برزیل توسط Heitor Dimas Barbosa کشف شد که رنگ آن شبیه لامپ های زئون بوده و در هیچ گوهر سنگ دیگری مشابه این رنگ موجود نمی باشد. علت این رنگ خاص فیروزه ای تا سبز تورمالین پارایبا وجود میزان بالایی از عنصر مس است که در هیچ یک از نوع های دیگر خانواده تورمالین وجود ندارد. البته عنصر منگنز نیز در کنار مس وجود دارد که تاثیر این دو عنصر باعث ایجاد رنگ فیروزه ایی خاص و بسیار زیبایی می شود. جایگزینی عنصر تیتانیوم به جای منگنز مسئول رنگ سبز تورماین پارایبا می باشد.
عنصر مس باعث ایجاد رنگهای آبی واضح و پویا و ته رنگ فیروزه ای و سبز می شود، منگنز نیز وظیفه ایجاد ته رنگ قرمز تا بنفش را دارد. به همین دلیل موقع تراش کریستال پارایبا جرقه های آتشین و درخشندگی درونی خاصی پدیدار می شود. تاکنون تنها فقط چند بلور پارایبا بالای 100 قیراط یافت شده است. بیشترین راف این جواهر از معدن مشهور Mulungu استخراج می شوند تکه تکه هستند اندازه راف تراش نخورده این گوهر سنگ اغلب بسیار کوچک است و به ندرت بلورهای درشت که اینکلوژن چشمگیر هم نداشته باشند دیده می شود.
قیمت و ارزش تورمالین پارایبا
تورمالین پرایبا به دلیل رنگ زیبا و منحصر بفردش و همچنین ذخایر کمیاب تر از الماس باعث شده دارای ارزش و قیمت بالایی در حدود چند صد دلار تا هزاران دلار در قیراط داشته باشد. یک نگین پارایبا می تواند 5000 دلار در قیراط قیمت داشته باشد و برخی نگین ها تا 60 هزار دلار در قیراط نیز قیمت گذاری شده اند.نمونه هایی با رنگ آبی سبز واضح و زنده (vivid) از افریقا در بازار وجود دارد که همانند پارایبا برزیلی بعد از بهسازی به روش حرارت دهی مقداری زئونی تر بنظر می آیند.راف هایی که از آفریقا بدست می ایند نسبت به راف های پارایبا برزیلی دارای اندازه های بزرگتری هستند به همین علت راف های افریقایی یک نواختی رنگ بیشتری دارندکه موجب می شود تمیز دادن آنها حتی برای کارشناسان نیز دشوار باشد و نیاز به روش های پیشرفته آنالیز مانند اسپکترومتری جهت تشخیص تفاوت عنصر مس و منگنز آنها دارد.در نهایت تورمالین پارایبا برزیلی که نامش را از منطقه ایی در این کشور وام گرفته است یکی از زیباترین انواع ترمالین می باشد و به همین سبب قیمت قابل توجهی دارد.
تورمالین چشم گربه ایی
پدیده چشم گربه ایی در همه ی رنگهای این گوهرسنگ ممکن است وجود داشته باشد اما در رنگ های آبی، سبز و صورتی این حالت بیشتر اتفاق می افتد.در سنگ تورمالین به دلیل کانال های اوندی شکل تو خالی ،حالت چشم گربه ایی در آن نسبت به چشم ببر tiger eye که شاتویانسی ناشی از روتیل های سوزنی شکل است واضح تر به چشم می آید.
پدیده چند رنگی در تورمالین(کالر چنجر)
تورمالین گوهری است که می تواند همانند برخی از گوهر ها مانند الکساندریت و گارنت تغییر رنگ داشته باشد و در تورمالین سبز تیره و کروم دار زیر نور مهتابی می تواند به قهوه ای مایل قرمز تغییر رنگ بدهد. پلئوکروئیسم شاخصی است می تواند تا حدی اشعه عادی کاملا جذب کند که اگر از جهت محور Z به کریستال نگاه کنیم رنگ آن تقریبا سیاه رنگ بنظر می رسد.
ارزش گذاری و قیمت تورمالین
در بازار و مارکت جواهر دنیا سنگ تورمالین با رنگ خالص از جمله آبی، سبز و قرمز معمولا با ارزش ترین نوع آنها هستند. نگین هایی با بلور های مات ، غیر شفاف یا دارای تن رنگ پایین دارای ارزش کمتری هستند. تورمالین سیاه شورل جزء ارزان ترین نوع تورمالینها است.
معادن سنگ تورمالین کجای جهان قرار دارند؟
بیشترین کشف سنگ تورمالین در سنگهای پگماتیک دانه درشت و تکه هایی از آنها بوده و در برزیل، مالاگاسی،سریلانکا، موزامبیک، زیمباوه ،آنگولا، استرالیا، برمه، هند، نامبیا، تانزانیا، کوهستان اورال روسیه ، آمریکا، سویس و تایلند یافت می شوند. تورمالین های برزیلی معمولا از نوع آفریقایی تیره تر بوده و دارای چند رنگی بیشتری هستند. در اکثر نقاط ایران نیز در سنگ های پگماتیت اطراف گرانیت های مشهور، تورمالین در رنگ های مختلف یافت می شود. مناطقی همچون بروجرد، سیستان و بلوچستان، نهبندان، الیگودرز، سنندج و سیرجان(مجاورت ذخیره کوارتزی یا سلیس)، مناطق دارای گرانیت مانند ازنا (مخصوصا در رگه های پگماتیتی و آپلیتی) از نوع اندیس شورلت و دراویت یافت می شود.
تورمالین سنگ چه ماه تولدی است؟
تورمالین
سنگ
متولدین
مهرماه
روش های بهسازی و درمان تورمالین
سنگ تورمالین به دلایل زیادی به روش مصنوعی ساخته نمی شود یکی از این دلایل پیچیده بودن ساختار شیمیایی و بلور تورمالین می باشد. با حرارت دادن در حدود 650 درجه سانتیگراد می توان تغییراتی در رنگ این سنگ ایجاد نمود.به طور مثال با هیت کردن می توان از سبز لجنی به سبز زمرد و یا از قرمز مایل به قهوه ای به قرمز مایل به نارنجی رسید. همچنین می توان توسط فرایند هیت کردن بلور نوع پارایبا را که دارای ته رنگ قرمز ناشی از عنصر منگنز Mn (دوظرفیتی) است را ازبین برد. البته برخی از تورمالین های معدن های برزیل و افریقا بدلیل عدم وجود منگنز کافی نیازی به فرآوری ندارند. در نوع آبی و سبز تیره آن با حرارت دهی می توان از تیرگی بلور کاست تا رنگ روشن تری بدست آید حتی در این روش این امکان وجود دارد که سنگهای قهوه ای به صورتی تبدیل شوند. در روشی دیگر با استفاده از تشعشع اشعه گاما میتوان رنگ قرمز را پر رنگ تر و رنگ صورتی را تیره تبدیل نمود. با روش پرتودهی حتی می توان رنگ تورمالین را پر رنگ و یا رنگ سبز و زرد را کلا تغییر رنگ داد که تشخیص آنها حتما نیاز به آنالیز ازمایشگاه گوهرشناسی می باشد.
چاکرا درمانی و خواص تورمالین
تورمالین گوهر سنگ آرامش بخش است که برای از بین بردن پریشانی ها و پلیدی ها کاربرد دارد. همچنین اگر شخصی بیمار باشد با قرار دادن تکه ایی از تورمالین کنار وی می توان حالات روانی بدن و سطوح انرژی محیط پیرامونش را بهبود بخشید.
تعادل و تنظیم چاکرای اول و چهارم و پنجم
سنگ ماه تولد مهرماه است اما برای متولدین اردیبهشت ، شهریور ، مهر ، آبان ، بهمن ، اسفند پیشنهاد شده است.
بالا بردن اعتماد به نفس و غلبه بر ترس
جذب شفقت، مدارا و رفاه
باعث ایجاد توازن در دو طرف راست و چپ مغز می شود
هماهنگی مفید و قوی در مغز و جسم ایجاد می کند
برای ستون فقرات و سیستم عصبی بدن مفید است
توازن انرژی مردانه و زنانه بدن
حذف انسداد های انرژی در بدن اثیری
به منظور ارتقاء تفاهم ، افزایش اعتماد به نفس استفاده می شود
تقویت انرژی های روانی
خنثی کردن انرژی های منفی
برطرف کردن ترس و غم و اندوه
برای کمک به درمان بیماری های عفونی ، اضطراب ، مسمومیت خون ، ورم مفاصل و بیماری های قلبی استفاده می شود
افزایش انعطاف پذیری
سنگ نماد بی طرفی ، محبت ، شادی ، آرامش ، تعادل ، دگرگونی مثبت ، شفا ، قدرت ، تحمل و درک
به عنوان سنگی برای ارتباط با نیروهای بالاتر شناخته می شود
قلب و سیستم عصبی را تقویت می کند
تسریع هضم غذا و تقویت سیستم ایمنی بدن
تقویت عضلات برای کاهش درد
حفاظت از سلول های عصبی و تقویت سیستم ایمنی بدن
در مکاتب شرقی به عنوان سنگ دوستی ، پول ، کسب و کار کاربرد دارد
به منظور جلب پول و موفقیت در کسب و کار از آن استفاده می شود
تورمالین سبز چاکرای قلب (چهارم) را تحریک می کند و فرد را برای در آغوش کشیدن معنویت در زندگی جسمانی ترغیب می کند.
تورمالین سرخ یا روبلایت چاکراهای چهارم و اول را تقویت می نماید و به شخص در هماهنگ شدن با انرژی ها و جریانات مثبت ارتعاشی کمک می کند.
تورمالین هندوانه ای نیز بر چاکرای چهارم اثرگزار است و خویشتن حقیقی شخص را برای بیدار شدن تحریک می کند.
شما عزیزان آپ جواهری می توانید برای سفارش ساخت انواع جواهرات و خرید سنگ و نگین از قسمت صفحه اینستاگرام و یا صفحه تماس با ما ، اقدام به مشاوره وخرید نمایید.
محمدرضا پیرمرادیان
گوهرشناسی یا جواهرشناسی (به انگلیسی: Gemology یا Gemmology) دانشی است که به مطالعه جواهرات و سنگهای قیمتی طبیعی و مصنوعی می‌پردازد. این دانش در زمرهٔ علوم زمین قرار می‌گیرد و شاخه‌ای از کانی‌شناسی به‌شمار می‌آید من اینجام تا باهم با دنیای زیبای گوهر سنگها آشنا شویم!
